รายงานพิเศษ โครงการฝายบ้านสําราญ อันเนื่องมาจากพระราชดําริ ส่งผลให้ชาวบ้านในพื้นที่ร่วมพันครัวเรือน ลืมตาอ้าปาก มีน้ำใช้ในการเกษตรทั้งปี

รายงานพิเศษ โครงการฝายบ้านสําราญ อันเนื่องมาจากพระราชดําริ ส่งผลให้ชาวบ้านในพื้นที่ร่วมพันครัวเรือน ลืมตาอ้าปาก มีน้ำใช้ในการเกษตรทั้งปี

จากสภาพความเป็นอยู่ของพี่น้องประชาชนที่อาศัยอยู่ริมฝั่งห้วยสามหมอ เพื่อทำนา แต่หลังจากโครงการฝายบ้านสําราญ อันเนื่องมาจากพระราชดําริ เข้ามาบริหารจัดการน้ำความเป็นอยู่ของชาวบ้านกับมีชีวิตที่ดีขึ้น ส่งผลให้คุณภาพชีวิตชุมชนทวีความสุข เนื่องจาก “น้ำคือชีวิต”

โครงการฝายบ้านสําราญ อันเนื่องมาจากพระราชดําริ บ้านสําราญ ตําบลศรีสําราญ อําเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ ถือกำเนิดขึ้นเมื่อวันที่ 24-25 มีนาคม 2557 นายจรัลธาดา กรรณสูต องคมนตรี (ตําแหน่งที่ปรึกษาสํานักราชเลขาธิการ ในขณะนั้น) หม่อมหลวงจิรพันธุ์ ทวีวงศ์ รองเลขาธิการ กปร.พร้อมคณะได้ติดตามการดําเนินงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริในพื้นที่จังหวัดขอนแก่น ได้แก่ โครงการคลองส่งน้ําฝั่งซ้ายฝายน้ําล้นบ้านสําราญ โครงการประตูระบายน้ําท่าเอียดและโครงการสถานีสูบน้ําด้วยไฟฟ้าบ้านโพธิ์ชัย อําเภอโคกโพธิ์ชัย จังหวัดขอนแก่น นั้น ในการตรวจติดตามครั้งนี้ ราษฎรตําบลศรีสําราญและตําบลโคกพธิ์ชัย ได้ร้องขอให้ช่วยก่อสร้างฝายบ้านสําราญ ซึ่งกรมชลประทานได้ก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ.2534 ปิดกั้นลําห้วยสามหมอ ซึ่งเป้นเขตรอยต่อระหว่างจังหวัดขอนแก่นและจังหวัดชัยภูมิ ได้ชํารุด เสียหายเนื่องจากอุทกภัยเมื่อปี พ.ศ.2554 ทําให้ไม่สามารถใช้งานได้ พร้อมขอให้ช่วยก่อสร้างสะพานคอนกรีตเสริมเหล็กหน้าฝายเพื่อใช้เป็นทางสัญจรเชื่อมต่อระหว่างหมู่บ้าน

ความทราบถึงในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ รับไวัเป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริ

โดยมีวัตถุประสงค์ของโครงการ เพื่อเป็นแหล่งน้ําสําหรับทําการเกษตรและสําหรับการอุปโภคบริโภคของ
ราษฎรตําบลศรีสําราญ จํานวนหมู่บ้าน 945 ครัวเรือน ประชากร 4,561 คน ซึ่งสภาพภูมิประเทศพื้นที่โครงการมีลักษณะเป็นพื้นที่แบบลูกคลื่นจนไปถึงแบบค่อนข้างราบ และราบลุ่ม พื้นที่ที่ราษฎรใช้ทําการเกษตรเป็นพื้นที่ราบตามแนวลําน้ําชีและลําห้วยสามหมอ ท้องลําน้ํามีสภาพเป็นหินใหญ่ปนกรวดทราย ลักษณะดินที่พบ

โครงการก่อสร้างฝายบ้านสําราญ ตั้งอยู่ในลําห้วยสามหมอ พื้นที่รับน้ําฝน 774 ตร.กม. ฝายสันโค้ง (Ogee Weir) สูง 5.00 ม. ยาว 60.00 เมตร ปริมาณน้ําระบายสูงสุด 315 ลบม./วินาที (คิดปริมาณน้ํานองสูงสุดรอบ 25 ปี) ปริมาณน้ําฝนเฉลี่ยรายปี 1,105.8 มิลลิเมตร ฤดูฝนเริ่มเดือน พฤษภาคม-ตุลาคม

นายณัฐวุธ สอนนำ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลศรีสำราญ เผยว่า สำหรับฝายบ้านสำราญ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ทาง อบต.ศรีสำราญ อยู่ความดุแลของ อบต. ได้จัดสรรงบประมาณทำคลองส่งน้ำให้ครอบคลุมทั้งตำบล จำนวน 10 หมู่บ้าน สามารถกระจายน้ำเข้าสู่พื้นที่การเกษตรได้ทั้งหมด อีกทั้งยังได้ทำหนังสือของบประมาณจากกรมชลประทานเพื่อขอเครื่องสูบน้ำ จำนวน 2 เครื่อง และผ่านการอนุมัติแล้ว ซึ่งสามารถสูบน้ำขึ้นทางโซนทิศเหนือ บริเวณโรงเรียนสามหมอวิทยา ซึ่งเป็นดซนที่พื้นที่การเกษตรค่อนข้างสูง พร้อมกับกระจายไปยังตำบลช่องสามหมออีกด้วย ส่งผลดีให้กับพี่น้องเกษตรกรทั้งสองตำบล ที่สามารถทำนา หรือทำการเกษตรอื่น ๆ ได้อย่างทั่วถึง

โดยแผนการพัฒนาแหล่งน้ำในอนาคตข้างหน้าได้ประสานไปยังชลประทานจังหวัดชัยภูมิเข้ามาขุดลอกตะกอนทรายอยู่บริเวณหน้าฝาย เพื่อสามารถเก็บกักน้ำในการเกษตรในช่วงฤดูแล้งได้มากขึ้น โดยเรื่องนี้ได้ผ่านการอนุมัติจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์แล้ว ถ้าหากทำการขุดลอกแล้วเสร็จปริมาณจะเพียงพอในการทำการเกษตรหน้าแล้งอย่างแน่นอน

นายสมัคร กรมวัง อยู่เลขที่ 1451 หมู่ที่ 8 บ้านสำราญ เล่าว่า เดิมทีชาวบ้านที่อาศัยอยู่ริมห้วยสามหมอ ก่อนที่ยังไม่ได้สร้างฝาย อาศัยน้ำในลำห้วยเพื่อการเกษตรอย่างเดียว ไม่สามารถทำนาปรังได้ โดยน้ำในลำห้วยจะมีน้ำตลอดปี แต่การบริหารจัดการน้ำจะไม่สะดวกเหมือนปัจจุบัน หลังจากที่ฝายบ้านสำราญอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ก่อสร้างเสร็จ ชาวบ้านได้ประโยชน์จากการใช้น้ำเป็นบริเวณกว้างออกไปมากขึ้น สามารถทำนาปรัง ทำการเกษตรปลูกผัก เลี้ยงสัตว์ สร้างรายได้เพิ่มจากการทำนาอย่างเดียว

นอกเหนือจากชาวบ้านในเขตตำบลศรีสำราญ อำเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิได้ใช้น้ำแล้ว ชาวบ้านที่อยู่ฝั่งอำเภอโคกโพิธิ์ชัย จังหวัดขอนแก่น ยังได้ใช้นำด้วย ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการเกษตร เลี้ยงสัตว์ การประมง เพราะว่าปลาที่อยู่ในลำห้วยสามหมอมีจำนวนชุกชุม หลากหลายพันธุื โดยชาวบ้านจะเข้ามาจับปลาในช่วงเดือนตุลาคม พฤศจิกายน ของทุกปีด้วย นายสมัคร กล่าวไว้ในที่สุด.

เมืองไทยมีพื้นที่อุดมสมบูรณ์อยู่มากมายหลายพื้นที่ หากได้รับการพัฒนา การบริหารจัดการน้ำให้มีคุณภาพ ส่งผลให้กับพี่น้องประชาชน สามารถนำน้ำเหล่านั้นไปอุปโภค บริโภค ได้อย่างมีคุณภาพ เฉกเช่นกับ โครงการฝายบ้านสําราญ อันเนื่องมาจากพระราชดําริ ที่สายพระเสตรอันยาวไกล ทำให้ชีวิตของพสกนิการของพระองค์มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น

ทีมงานเฉพาะกิจรายงาน