กาฬสินธุ์ศิลปินโอทอปเปิดบ้านสอนเคล็ดลับย้อม-ทอผ้าแพรวารายได้หลักล้าน

ศิลปินโอทอปเปิดบ้านสอนกรรมวิธีการย้อมผ้าไหมแพรวาแบบโบราณด้วยการใช้สีจากพันธุ์ไม้ธรรมชาติใกล้บ้านที่หาได้ในท้องถิ่น พร้อมสอนเคล็ดลับการทอผ้าไหมลายโบราณสร้างรายได้งามยึดเป็นอาชีพหลักทำเงินหลักล้านบาทต่อปี

วันที่ 2 พฤษภาคม 2567 ที่บ้านศิลปินโอทอป บ้านม่วงคำ บ้านเลขที่ 169 ม. 2 ต.โนนศิลา อ.สหัสขันธ์ จ.กาฬสินธุ์ เป็นบ้านเรือนไม้ 2 ชั้น ซึ่งเป็นบ้านของนาย วิทวัส โสภารักษ์ หรือ มะเดี่ยว อายุ 36 ปี ศิลปินโอทอป และเป็นทายาทช่างศิลปหัตถกรรม ปี 2561 ประเภทเครื่องทอ (ผ้าไหมแพรวา) ของศูนย์ส่งเสริมศิลปหัตถกรรมไทย (องค์กรมหาชน) ที่มีผลงานโดดเด่นในการสร้างสรรค์การทอผ้าไหมแพรวาลายโบราณ โดยนำผ้าแซ่วโบราณหรือผ้าไหมพื้นเมืองที่มีสีขาวนำมาประกอบเป็นลวดลายทำให้เกิดความงดงามที่ประณีตโดยการประยุกต์ปรับลายผ้าไหมโบราณด้วยการย้อมสีที่ได้จากพันธุ์ไม้ที่เป็นวัสดุจากธรรมชาติเป็นหลักที่อยู่ใกล้ตัวในท้องถิ่น สร้างผลงานที่มีสีสันสะดุดตาด้วยลายผ้าไหมแพรวาที่ได้ชื่อว่า ราชินีแห่งไหม มีถิ่นกำเนิดจากชนเผ่าภูไทในพื้นที่ จ.กาฬสินธุ์

นายวิทวัส โสภารักษ์ หรือมะเดี่ยว กล่าวว่า วันนี้มีกลุ่มเครือข่ายโอทอปและนักศึกษาได้เข้ามาศึกษาเรียนรู้เรื่องลายผ้าโบราณและวิธีการย้อมผ้าไหมด้วยการใช้สีจากวัสดุธรรมชาติจากพันธุ์ไม้ชนิดต่างๆ เช่น เปลือกไม้ ใบ ดอก และผล จำพวกต้นมะหาด เปลือกพะยอม ฝักคูณ คลั่ง มะเกลือ มะตูม แก่นเข ต้นคำแสด ทางเราจะเน้นสีทางธรรมชาติเป็นหลัก เพื่อเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและรักษาอัตลักษณ์กรรมวิธีการทำผ้าโบราณ โดยทางเรามีฐานที่มีลูกค้าหลากหลายกลุ่มถ้ามีออเดอร์เข้ามาแล้วจะกระจายให้แต่ละกลุ่มที่เป็นเครือข่ายได้ทำการทักทอลายผ้าหรือย้อมผ้าตามที่ลูกค้าต้องการ

ทั้งนี้ตนได้เริ่มเรียนรู้หัดทอผ้าโบราณตั้งแต่อายุได้ 9 ขวบ จนตอนนี้อายุได้ 36 ปี ซึ่งตอนนี้ได้ยึดเป็นอาชีพหลักได้หลายปี พร้อมกับกระจายรายได้ให้กับชุมชนอย่างต่อเนื่องมาตลอดในช่วงระยะเวลา 15 ปี ส่วนมากลูกค้าจะสั่งในช่องทางออนไลน์ สื่อโซเชียล โดยตนจะนำผ้าออกจัดแสดงสินค้าตามงานหรือมหกรรมสินค้าโอทอป และงานท่องเที่ยวไทยทั่วประเทศ มีรายได้ส่วนตัวประมาณหลักล้านบาทต่อปี แต่ถ้านับทั้งชุมชนแล้วประมาณ 10 ล้านบาทต่อปีเลยก็ว่าได้ โดยผ้าที่ทำเป็นหลักคือ ผ้าไหมแพรวา จะเป็นทั้งผ้าเป็นชิ้นๆ ผ้าผืน สไบ ผ้าคลุมไหล่ ที่มีลวดลายโบราณที่ประณีตที่สวยงาม ถ้าท่านใดสนใจสารารถต่อได้ที่ เฟสบุค แพรวา โสภารักษ์ หรือจะเดินทางมาที่บ้านม่วงคำ อ.สหัสขันธ์ จ.กาฬสินธุ์ ก็ได้ทางเรายินดีต้อนรับผู้ที่ต้องการเรียนรู้หรือจะมาศึกษายึดเป็นอาชีพหลัก

ด้านนายนพกรณ์ นระทัด อายุ 29 ปี บ้านเลขที่ 114 ม.2 บ้านม่วงคำ ต.โนนศิลา อ.สหัสขันธ์ จ.กาฬสินธุ์ กล่าวว่า ตนได้เข้ามาศึกษาเรียนรู้การย้อมผ้า ทอผ้าไหมแพรวากับพี่มะเดี่ยว ที่เป็นศิลปินโอทอปได้หลายปีแล้ว จากเมื่อก่อนที่ตนเลยทำงานเป็นพนักงานธนาคารหลายปี แต่เพราะการทำงานที่มีการแข่งขันที่สูงเลยลาออกมาเรียนรู้และทำเรื่องผ้าแพรวา ราชินีแห่งไหม ตอนนี้ถือได้ว่ายึดอาชีพทำผ้าไหมได้ทุกกระบวนการผลิต ตั้งแต่การเก็บลาย ออกแบบลวดลายที่ทันสมัยตามที่ออเดอร์ของลูกค้าต้องการ การย้อมผ้าไหม จนเสร็จถึงขั้นตอนสุดท้ายที่พร้อมจำหน่ายออกสู่ตลาด ซึ่งเมื่อก่อนตอนที่กำลังศึกษาอยู่ที่มหาวิทยาลัยตนได้นำผ้าไปทอที่หอพัก เพื่อหารายได้ระหว่างเรียนด้วยทำมาประมาณ 10 ปี

อย่างไรก็ตาม ถ้าพูดถึงรายได้ในช่วงนี้ถือว่า การทำผ้าไหมแพรว่ามีรายได้ดี ยึดเป็นอาชีพหลักได้ถ้านับเป็นเดือนมีรายได้เทียบเท่ากับงานประจำในหลักหมื่นกลางๆได้เลย หรือมากกว่าตอนที่ตนทำงานธนาคาร สุดท้ายนี้ขอฝากเยาวชนหรือผู้ที่มีความสนใจอยากเรียนรู้ในเรื่องของผ้าไหมแพรวา ทั้งในส่วนการสืบทอดภูมิปัญญาในเรื่องของผ้าไหมแพรวาได้ที่กลุ่มผ้าไหมแพรวา โสภารักษ์ บ้านม่วงคำ ได้ตลอดยินดีให้คำปรึกษาทุกท่าน